Một số xã trong huyện có tiềm năng và lợi thế để phát triển các mô hình du lịch nêu trên như Phú Tân, Phú Tâm, Thuận Hòa, An Hiệp, An Ninh,.v.v...Tiêu biểu và nổi bật là xã An Hiệp, xã Phú Tân có nhiều ngôi chùa cổ Khmer gắn với  những truyền thuyết, những tượng Phật, di vật cổ, như chùa Peng Som Râth, miếu Thăk Côn, chùa Bốn Mặt, chùa Chăm Pa. Độc đáo nhất là tượng Tháp Bốn Mặt, truyền thuyết Giếng Tiên. Hai xã này còn có những làng nghề nổi tiếng như bánh pía, cốm dẹp, đan đát, vẽ tranh trên kiếng, khô cá lóc, bún khô. Trên địa bàn 2 xã Phú Tâm, An Hiệp có nhiều lò bánh pía nổi tiếng như Công Lập Thành, Tân Huê Viên, Tân Hưng, Quảng Trân…Thuận lợi cho khách tham quan, mua sắm, nghỉ ngơi tại các điểm dừng chân đón khách du lịch của các lò bánh pía, lạp xưởng, mè láo, khách sạn Ngọc Thu,.v.v...

  Phú Tân là xã có đông đồng bào dân tộc Khmer sinh sống, người dân Phú Tân chủ yếu hoạt động trong các lĩnh vực nông nghiệp, thương mại dịch vụ và các ngành nghề truyền thống địa phương như: trồng trọt, chăn nuôi, thủ công mỹ nghệ, làm bánh, .v.v... những ngành nghề trên đã hình thành nên một nét văn hóa riêng của đồng bào dân tộc Khmer ở địa phương, đặc biệt là làng nghề đan đát, đâm cốm dẹp, vẽ tranh trên kiếng đã tạo công ăn việc làm, tăng thu nhập cho người dân, góp phần xóa đói giảm nghèo, ổn định kinh tế cho người lao động, mang lại hiệu quả kinh tế cho các địa phương, góp phần vào việc gìn giữ, bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa của đồng bào các dân tộc trên địa bàn.

1. Làng nghề đan đát

Làng nghề đan đát tập trung chủ yếu tại ấp Phước Quới, xã Phú Tân huyện Châu Thành. Đến nơi đây, khách tham quan có thể tham quan trực tiếp tại nhà các hộ dân đan đát tre để tìm hiểu thêm về nghệ thuật đan đát của bà con Khmer.

Với đôi bàn tay tài hoa, khéo léo, tinh tế của người dân nơi đây đã tạo ra những sản phẩm rất phong phú và đa dạng chủng loại như: rổ, thúng, xà ngom, bội nhốt gà, xà neng, cần xé,… và nhiều mặt hàng thủ công mỹ nghệ khác như chiếc ghe ngo nhỏ, khay đựng trầu, rổ nhỏ…

Bằng nguyên liệu chủ yếu là tre, trúc, từ bàn tay con người đã tạo nên những sản phẩm ngộ nghĩnh vừa sử dụng trong sinh hoạt hằng ngày đến các vật trang trí làm quà cho du khách. Người dân ấp Phước Quới luôn không ngừng học tập nâng cao tay nghề và sáng tạo nhiều mẫu mã đẹp mới lạ vừa phát huy nghề truyền thống của ông cha, vừa góp phần phục vụ khách hàng, góp thêm thu nhập cho gia đình. 

Bên cạnh đó, từ năm 2006 Nhà nước cũng đầu tư kinh phí xây dựng mở rộng cơ sở, có phòng thực hành, nhà kho, nhà trưng bày, cổng rào, đồng thời thành lập hợp tác xã (HTX) làng nghề với 126 hộ thành viên đều là người Khmer, vốn gắn bó lâu đời với nghề đan đát. Hợp tác xã đang phát huy hiệu quả cao giúp làng nghề Phú Tân ăn nên làm ra. Hiện nay, với sự phát triển của khoa học công nghệ, làng nghề đan đát ngày nay đang dần bị mai một, theo thống kê, hiện nay trên địa bàn xã Phú Tân hiện còn khoảng 80 hộ gia đình vẫn còn làm nghề đan đát, giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa của dân tộc Khmer, góp phần tăng thu nhập, ổn định kinh tế gia đình.

Hiện nay, làng nghề Phú Tân, huyện Châu Thành, tỉnh Sóc Trăng đang quy hoạch xây dựng với tổng diện tích 5ha để phát triển các sản phẩm thủ công mỹ nghệ mỹ nghệ từ tre trúc của làng nghề phục vụ du khách về tham quan, mua hàng lưu niệm tăng thu nhập và tạo công ăn việc làm cho người dân địa phương.

Đan đát tại làng nghề xã Phú Tân

2. Nghề làm cốm dẹp

Cốm dẹp là đặc sản độc đáo của đồng bào dân tộc Khmer Nam Bộ nói chung, Sóc Trăng nói riêng, một trong những lễ vật quan trọng không thể thiếu trong mỗi dịp lễ Cúng trăng Oóc Om Bóc. Theo các nghệ nhân, nghề làm cốm dẹp là một trong những nghề đã xuất hiện từ rất sớm của đồng bào Khmer. Tuy đã tồn tại và phát triển từ lâu và được duy trì cho đến nay, nhưng hiện không có tài liệu nào ghi chép cụ thể về nghề truyền thống làm cốm dẹp này. Do đó, việc truyền đạt nghề của bà con từ đời này sang đời khác chủ yếu là hướng dẫn làm trực tiếp theo dạng "cha truyền con nối". Từ xưa nghề đâm, giã cốm dẹp ở Sóc Trăng đã là một nghề truyền thống của nhiều làng có người Khmer, nhất là làng nghề Cốm dẹp xã Phú Tân, huyện Châu Thành gần như cung cấp quanh năm cho khách hàng loại thức ăn đặc trưng này. Theo thời gian, vị ngon ngọt và thơm mùi nếp mới của cốm dẹp đã bước ra khỏi lũy tre của phum, sóc, trở thành món ăn lạ miệng được bán quanh năm trên thị trường. Nhiều bà con Khmer cũng gắn bó với nghề đâm cốm dẹp và có cuộc sống khấm khá dù nghề này phải thức khuya, dậy sớm và tốn nhiều công sức.

Cốm dẹp được giã từ loại lúa nếp vừa đỏ đuôi. Cốm mới giã khá giòn và dẻo ăn rất thơm mùi nếp mới. Nhưng muốn ăn ngon hơn người ta phải trộn cốm dẹp với dừa rám, ít nước dừa và đường cát trắng. Trung bình khoảng 1kg cốm dẹp thì dùng một trái dừa rám đã nạo, nước dừa và 0.5kg đường. Dùng một cái thau rộng bỏ cốm dẹp, đường và rưới nước dừa vào để khoảng 30 phút cho nước dừa và đường thấm đều vào cốm hơi mềm là dùng được. Khi ăn bỏ thêm một ít dừa nạo, đậu phộng rang giã nhuyễn, đậu xanh hấp hoặc mè sẽ tăng thêm phần hấp dẫn và độ béo.

Ngày nay, dù đã qua nhiều biến động và đổi thay kinh tế, cho nên nghề làm cốm dẹp chỉ còn khoảng 20 hộ cá thể vẫn còn theo đuổi nghề nhằm đáp ứng nhu cầu thị hiếu của người tiêu dùng, góp phần tăng thu nhập, phát triển làng nghề gắn với du lịch, văn hóa địa phương.

Làng cốm dẹp Phước Quới là nghề truyền thống, được con cháu tiếp nối từ đời này sang đời khác, dù nghề này rất vất vả, đòi hỏi nhiều công sức và cũng lắm công phu. Là một trong những gia đình gắn bó với nghề làm cốm dẹp truyền thống tại ấp Phước Quới từ lâu đời, chị Lâm Thị Phuôl được xem, hiện là chủ cơ sở sản xuất cốm dẹp với 4 lò rang lúa nếp, 2 cối quết có từ 4 - 6 lao động. Chị Phuôl chia sẻ, để có được những mẻ cốm dẹp thơm ngon cần có cách làm và bí quyết riêng, muốn cho cốm dẹp ngon thì lúa nếp khi mua về phải đem ngâm, rửa cho sạch để nếp nở và lấy hạt lép ra. Sau đó để ráo nước, đem rang. Đặc biệt, khi rang lửa nhỏ vừa, đến khi có hạt nếp nổ là nếp vừa chín tới, phải đem đi quết ngay. Làm như vậy, mới đảm bảo cốm quết xong sẽ đạt được vị dẻo, thơm, ngon, hạt cốm bảo quản được lâu và không bị mốc bám. Bình quân mỗi tháng vô vụ, cơ sở sản xuất cốm dẹp của gia đình chị Phuôl sản xuất gần 20 tấn cốm dẹp, còn vào ngày lễ, tết của đồng bào dân tộc nhu cầu tăng lên nên phải hợp đồng mua lúa nếp tại tỉnh Trà Vinh, Long An,.v.v...

Hàng ngày bắt đầu từ 2 giờ sáng các hộ dân tại làng nghề bắt đầu cùng nhau làm cốm dẹp tại nhà hoặc đi làm công cho cơ sở khác, để làm cốm dẹp (4 người nhận một lò rang, quết nếp), đến khoảng 8 giờ là nghỉ, buổi chiều từ 14 giờ quết đến 18 giờ, bình quân mỗi ngày làm hơn 100kg nếp, thu được 60kg cốm nên thu nhập cũng được trên 100.000 đồng/lao động/ngày. Phụ nữ thì rang nếp và sàng cốm, còn đàn ông thì quết là nghề rất vất vả, tốn nhiều công sức. Đầu tiên, thì giã nhẹ tay, sau đó thì mạnh tay dần. Khi thấy cốm gần trắng thì giã mạnh tay khoảng chừng 10 chày nữa là cốm sẽ trắng đều, nhờ làm cốm dẹp mà có nhiều hộ gia đình có thêm thu nhập thường xuyên. Đặc biệt là vào thời điểm cận lễ hội Óoc Oom Bóc, nhu cầu tăng cao nên các cơ sở làng nghề phải làm từ rất sớm và nghỉ rất muộn mới đủ hàng giao cho khách, trung bình mỗi ngày cũng làm được hơn 100kg lúa nếp với 4 thành viên, thu nhập cũng gấp đôi.

Nhiều năm nay, khi làng nghề cốm dẹp càng nổi tiếng thì thương lái khắp tỉnh thành khu vực đồng bằng sông Cửu Long tìm đến tận nơi để mua. Từ một địa phương sản xuất cốm dẹp theo hộ gia đình nhỏ lẻ, đến nay, làng cốm dẹp Phước Quới đã tổ chức sản xuất theo cơ sở. Dù các cơ sở chưa có tên và thương hiệu cụ thể nhưng đã giải quyết việc làm cho nhiều lao động ở địa phương và góp phần giữ gìn nghề truyền thống của dân tộc.

Trong quá trình hội nhập và phát triển như hiện nay, làng nghề truyền thống đã và đang được các cấp, các ngành quan tâm, chú trọng, một số cơ sở vẫn làm theo nghề truyền thống thủ công của cha mẹ truyền dạy, thì hiện nay vẫn có một vài cơ sở, hộ gia đình đầu tư máy móc, trang thiết bị sản xuất công nghiệp, nhằm tăng sản lượng, giảm lao động và chi phí, do đó lợi nhuận được tăng lên đáng kể.

Trong tương lai gần, với sự quan tâm của Tỉnh ủy, Ủy ban Nhân dân tỉnh, sự phối hợp với các cơ quan, ban ngành tỉnh, huyện tranh thủ quảng bá, xúc tiến, kêu gọi các nhà đầu tư đến đầu tư xây dựng các hạng mục thuộc Dự án Khu văn hóa tín ngưỡng Giếng Tiên, Dự án du lịch “Văn hóa làng nghề dân tộc xã Phú Tân” để phục vụ phát triển du lịch của địa phương, là điều kiện tiên quyết góp phần thúc đẩy hợp tác xã làng nghề Phú Tân nói chung, nghề làm cốm dẹp ấp Phước Quới nói riêng sẽ có bước phát triển trong tương lai, nhằm và bảo tồn và phát huy, kế thừa và phát triển giá trị văn hóa của đồng bào dân tộc Khmer, phát triển du lịch gắn với việc phát triển sản phẩm của các làng nghề truyền thống để có những sản phẩm hấp dẫn, đặc trưng riêng mà mỗi khi du khách đến Châu Thành, Sóc Trăng sẽ phải tìm mua về làm quà sau mỗi chuyến đi.    

Đâm cốm dẹp tại làng nghề Phú Tân

3. Nghề vẽ tranh trên kiếng.

Vẽ tranh trên kiếng là nghề truyền thống, mang đậm văn hóa của đồng bào Khmer, khoảng hơn 05 năm trước, đến Phú Tân có thể chứng kiến hình ảnh những bức tranh vẽ trên kiếng được bà con phơi đầy trước cửa nhà. Thế nhưng, giờ đây hình ảnh ấy đã không còn, thay vào đó là chỉ vài bức thưa thớt tại vài hộ gia đình còn vẽ.

Vẽ tranh trên kiếng của người dân xã Phú Tân

Theo nhiều nghệ nhân, để hoàn thành một bức tranh trên kiếng phải trải qua nhiều công đoạn, đòi hỏi người vẽ cần có sự khéo léo và tay nghề cao, có cặp mắt thẩm mỹ trong phối màu, nét bút thật sắc sảo và tranh có hồn. Đề tài vẽ tranh cũng khá phong phú, nhưng chủ đề được các nghệ nhân vẽ nhiều nhất là câu chuyện kể về cuộc đời của đức Phật Thích ca, phong cảnh chùa hay những địa danh nổi tiếng,.v.v... Mỗi bức tranh bán với giá từ 40.000 đến 100.000 đồng nên nhiều gia đình đã có cuộc sống ổn định từ vẽ tranh trên kiếng.

Trước đây, hơn trăm hộ trên địa bàn xã ai cũng biết vẽ tranh trên kiếng để tiếp nối nghề truyền thống, một tháng một nghệ nhân có thể bán được hơn 100 bức tranh, nhưng ngày nay, một tháng người vẽ cũng chỉ bán khoảng chục bức tranh. Ngày nay, do nhu cầu của xã hội ngày càng giảm nên số lượng người vẽ tranh đã bỏ nghề ngày càng nhiều, để chuyển sang làm những công việc khác có lợi nhuận kinh tế hơn, nên trong tương lai nghề này sẽ mất người kế thừa.

Hiện nay, trên thị trường tranh kiếng hầu như đã vắng bóng và nhiều người dân cũng giảm sự ưa chuộng, do sự phát triển của khoa học công nghệ đã cho ra đời các loại tranh giấy, tranh in màu. Vì vậy, trong làng nghề vẽ tranh trên kiếng chỉ còn những người lớn tuổi vẫn bám lấy nghề, không phải vì tiền mà để giữ gìn nghề truyền thống của cha ông để lại. Còn các lớp trẻ thì ít ai chịu học nghề, đây chính là lý do khiến nghề vẽ tranh trên kiếng dần dần bị mai một theo thời gian.

Hiện nay, nghệ sỹ Quyền Linh cũng đang đầu tư phát triển Dự án Khu văn hóa tín ngưỡng Giếng Tiên tại xã Phú Tân. Khi đó du lịch phát triển, khách đến tham quan nhiều thì sẽ tạo nhiều cơ hội, tạo công ăn việc làm, tặng thu nhập cho người lao động, góp phần phát triển kinh tế - xã hội địa phương, từ đó ngành nghề truyền thống phát triển theo, trong đó có nghề đan đát, làm cốm dẹp và nghề vẽ tranh trên kiếng của đồng bào Khmer Sóc Trăng nói chung, huyện Châu Thành nói riêng.